Buitengebied Berkelland 2012

1.2 Plangebied, doel en status

Berkelland is een grensgemeente in de Gelderse Achterhoek. Zij wordt in het zuiden begrensd door de gemeente Oost Gelre, in het westen door de gemeenten Bronckhorst en Lochem, in het noorden door de Overijsselse gemeenten Hof van Twente en Haaksbergen en in het oosten door Stadt Vreden (Duitsland). Het buitengebied van Berkelland kent een keur aan landschappelijke verschijningsvormen, waarin de vroege en recente historie van het zandlandschap doorklinkt. De vier oude gemeenten waaruit Berkelland ontstaan is, delen samen één aangesloten landschap met beken, dekzandruggen, veldontginningen en bossen.

Opvallend zijn enkele bovenregionale verkeersstromen en de bedrijvigheid die hierdoor wordt aangetrokken. Berkelland is een plattelandsgemeente met een cultuurlandschap waarin het agrarisch gebruik nog steeds een grote rol speelt.

Plangebied

De gemeente Berkelland ontstond op 1 januari 2005 uit de voormalige gemeenten Borculo, Eibergen, Neede en Ruurlo. Zij is 26.043 ha groot en telde op 1 april 2013 44.784 inwoners. Het bestemmingsplan Buitengebied Berkelland 2012 omvat het buitengebied van de gemeente Berkelland (circa 20.000 ha) met uitzondering van enkele kleine gebieden/percelen waarvoor recent een nieuw bestemmingsplan is opgesteld dat voorziet in een locatiespecifieke regeling die zich niet goed laat verwerken in het nieuwe bestemmingsplan. Tot deze laatste gebieden horen:

• het terrein van het Forensisch Psychiatrisch Centrum Oldenkotte in Rekken (bestemmingsplan Buitengebied, FPC Oldenkotte 2010);
• de terreinen van Rentray (bestemmingsplan Panovenweg-Dr. Slotlaan);
• Haarweg 10 (Ruurlo) e.o.. Voor dit gebied is het bestemmingsplan “Buitengebied, Landgoed Oldenhorst Ruurlo 2011” in werking getreden die voorziet in een planologische regeling voor een nieuw landgoed;
• Kieftendijk 15 (Neede) e.o. Voor dit gebied is het bestemmingsplan “Buitengebied, Kieftendijk 15 Neede 2011” in werking getreden die voorziet in een specifieke regeling voor een inmiddels gestopt agrarisch bedrijf.

Verder is in het buitengebied van Berkelland sprake van een aantal ontwikkelingen die aanleiding geven om de betrokken locaties buiten het plangebied van het bestemmingsplan te laten. Het gaat hierbij om percelen waar momenteel een specifieke planologische procedure of een mediationtraject loopt en waarvoor het vaststellen van een nieuw bestemmingsplan verstorend zou kunnen uitwerken op het mediationtraject. Het gaat hierbij om de volgende locaties:

• Oude Nettelhorsterweg 1-3 (Borculo). Voor dit gebied is het bestemmingsplan “Buitengebied, Erve Giegink Borculo 2012” in procedure gebracht dat voorziet in een specifieke planologische regeling voor een nieuw landgoed;
• Holtmaatsdijk 3-3a (Haarlo). Voor deze percelen loopt een mediationtraject waarvan de resultaten nog niet zijn te verwerken in het vast te stellen bestemmingsplan.

Net als de terreinen van Oldenkotte en Rentray blijven deze locaties buiten het plangebied van het bestemmingsplan Buitengebied Berkelland 2012. Deze 'witte vlekken' zijn vanwege hun omvang niet zichtbaar op de afbeelding van de begrenzing van het plangebied

Ook de dorpskernen Beltrum, Borculo, Eibergen, Geesteren, Gelselaar, Haarlo, Neede, Noordijk, Rekken, Rietmolen en Ruurlo blijven buiten het plangebied (zie afbeelding begrenzing plangebied (kernen)). Voor deze gebieden zijn bestemmingsplannen opgesteld voor de woongebieden, de bedrijventerreinen en de centrumgebieden.

Doel

Het doel van het nieuwe bestemmingsplan is het bieden van een ontwikkelingsgericht, actueel, eenduidig, toegankelijk en uitvoerbaar/handhaafbaar planologisch-juridisch beleidskader voor het buitengebied van de gemeente Berkelland. 'Plattelandsvernieuwing' en 'ruimtelijke kwaliteit' zijn hierbij de sleutelwoorden. Het kader is tweeledig.

Het is enerzijds gericht op het beheer van bestaande kwaliteiten en functies, maar wil binnen de benoemde randvoorwaarden ook mogelijkheden bieden voor nieuwe ontwikkelingen, kwaliteiten en functies.

De visie van het bestuur is: 'samen fier op Berkelland'. Aan dit uitgangspunt wil het bestuur vorm geven door in dit bestemmingsplan mogelijkheden te bieden voor ontwikkelingen, maar ook grenzen te stellen, ter bescherming van de waardevolle kwaliteiten. Op deze manier wil het bestuur evenwicht bereiken tussen flexibiliteit (gericht op ontwikkeling) en rechtszekerheid (gericht op duidelijkheid). Het bestemmingsplan zal hét instrument worden voor het maken van ruimtelijke belangenafwegingen.

Status

Voorafgaand aan het opstellen van het bestemmingsplan voor het buitengebied heeft de gemeente in oktober-december 2009 een zogenaamde uitgangspuntennotitie als beleidsregel vastgesteld. Zolang het nieuwe bestemmingsplan nog niet in werking is, kan de gemeente op basis van deze beleidsregel alvast procedures voeren voor concrete projecten, die voldoen aan de uitgangspunten voor het nieuwe bestemmingsplan. Daarbij moet voor de duidelijkheid worden opgemerkt dat het beleid over woningbouw in het buitengebied sindsdien is bijgesteld op de manier zoals verwoord in de raadsbesluiten van 26 oktober 2010 en 25 januari 2011. De uitgangspuntennotitie geldt voor dat onderdeel dus niet langer als actueel beleidskader.

Het nieuwe bestemmingsplan zelf heeft niet alleen een beleidsmatige status (toelichting), maar ook een juridische status (verbeelding en planregels). De toelichting heeft geen directe juridische status, maar vormt een onderbouwing van de, bij de opstelling van voorliggend plan, gemaakte keuzes. In de toelichting wordt ook de uitvoerbaarheid van het plan aangetoond.

De regels en de verbeelding hebben wel een juridische status. Volgens de Wet ruimtelijke ordening is het bestemmingsplan het belangrijkste instrument voor ruimtelijke ordening binnen een gemeente. Dit plan bindt zowel de burgers als de gemeente en dient als toetsingskader voor omgevingsvergunningen en voor het gebruik van gronden en gebouwen.