Gelselaar, Van Bevervoordestraat 20 2012, herziening 2021-1 (Meester Heuvelstraat)

3.1.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR)

Op 13 maart 2012 is de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) van kracht geworden. De SVIR actualiseert het ruimtelijk- en mobiliteitsbeleid als gevolg van nieuwe politieke accenten en veranderende omstandigheden zoals de economische crisis, klimaatverandering en toenemende regionale verschillen onder andere omdat groei, stagnatie en krimp gelijktijdig plaatsvinden. De structuurvisie geeft een nieuw, integraal kader voor het ruimtelijk- en mobiliteitsbeleid op rijksniveau en vervangt de Nota Ruimte.

In de structuurvisie schetst het Rijk de ambities voor concurrentiekracht, bereikbaarheid, leefbaarheid en veiligheid tot 2040 (lange termijn) en doelen, belangen en opgaven tot 2028 (middellange termijn). De centrale visie wordt uiteengezet in drie hoofddoelstellingen voor de middellange termijn (2028), namelijk "concurrerend, bereikbaar en leefbaar & veilig". Voor de drie rijksdoelen zijn de onderwerpen van nationaal belang benoemd waarmee het Rijk aangeeft waarvoor het verantwoordelijk is en waarop het resultaten wil boeken.

De drie hoofddoelstellingen en de nationale belangen zijn:

• 1. Concurrerend: Het vergroten van de concurrentiekracht van Nederland door het versterken van de ruimtelijk-economische structuur van Nederland. Hiervoor zijn de volgende nationale belangen benoemd:

• Nationaal belang 1: Een excellent en internationaal bereikbaar vestigingsklimaat in de stedelijke regio's met een concentratie van topsectoren;
• Nationaal belang 2: Ruimte voor het hoofdnetwerk voor (duurzame) energievoorziening en de energietransitie;
• Nationaal belang 3: Ruimte voor het hoofdnetwerk voor vervoer van (gevaarlijke) stoffen via buisleidingen;
• Nationaal belang 4: Efficiënt gebruik van de ondergrond;

• 2. Bereikbaar: Het verbeteren, in stand houden en ruimtelijk zekerstellen van de bereikbaarheid waarbij de gebruiker voorop staat. Hiervoor zijn de volgende nationale belangen benoemd:

• Nationaal belang 5: Een robuust hoofdnetwerk van weg, spoor- en vaarwegen rondom en tussen de belangrijkste stedelijke regio's inclusief de achterlandverbindingen;
• Nationaal belang 6: Betere benutting van de capaciteit van het bestaande mobiliteitssysteem van weg, spoor- en vaarweg;
• Nationaal belang 7: Het in stand houden van de hoofdnetwerken van weg, spoor- en vaarwegen om het functioneren van de netwerken te waarborgen;

• 3. Leefbaar & veilig: Het waarborgen van een leefbare en veilige omgeving waarin unieke natuurlijke en cultuurhistorische waarden behouden zijn:

• Nationaal belang 8: Verbeteren van de milieukwaliteit (lucht, bodem, water) en bescherming tegen geluidsoverlast en externe veiligheidsrisico's;
• Nationaal belang 9: Ruimte voor waterveiligheid, een duurzame zoetwater-voorziening en klimaatbestendige stedelijke (her)ontwikkeling;
• Nationaal belang 10: Ruimte voor behoud en versterking van (inter)nationale unieke cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten;
• Nationaal belang 11: Ruimte voor een nationaal netwerk van natuur voor het overleven en ontwikkelen van flora- en faunasoorten;
• Nationaal belang 12: Ruimte voor militaire terreinen en activiteiten;

De rijksverantwoordelijkheid voor het systeem van goede ruimtelijke ordening is zonder hoofddoelstelling, als afzonderlijk belang opgenomen:

• Nationaal belang 13: Zorgvuldige afwegingen en transparante besluitvorming bij alle ruimtelijke plannen.

De drie hoofddoelen van het ruimtelijk en mobiliteitsbeleid kennen nationale opgaven die regionaal neerslaan. Voor alle nationale opgaven worden rijksinstrumenten ingezet, waarbij financiering slechts één van de instrumenten is. Ook decentrale overheden en marktpartijen dragen bij aan de realisatie van nationale opgaven.

Toetsing  

Bij onderhavig plan zijn nationaal belang 10 en nationaal belang 13 van belang aan de orde.

Nationaal belang 10: Wat betreft nationaal belang 10 kan worden gesteld dat onderhavig plangebied is gelegen binnen een door het rijk aangewezen beschermd dorpsgezicht. Het zwaartepunt van dat beschermd gezicht ligt in de kern Gelselaar waarvoor inmiddels het onherroepelijke bestemmingsplan 'Gelselaar, Dorp 2010' geldt. De met dat beschermd gezicht samenhangende belangen zijn gewaarborgd door voornoemde dubbelbestemming en het 'Beeldkwaliteitsplan beschermd dorpsgezicht Gelselaar gemeente Berkelland'. Hiermee is voldoende rekening gehouden met nationaal belang 10.

Nationaal belang 13: Voorliggend bestemmingsplan maakt woningbouwontwikkeling mogelijk. Met de bouw van 11 woningen is rekening gehouden met relevant ruimtelijk beleid en met de landschappelijke/stedenbouwkundige kwaliteiten in de omgeving van het plangebied. In dit bestemmingsplan is zorg gedragen voor een zorgvuldige afweging en een transparante besluitvorming. Daarmee sluit de voorgenomen ontwikkeling aan op het nationaal belang 13.

3.1.2 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro)

Het kabinet heeft in de hiervoor genoemde Structuurvisie vastgesteld dat voor een beperkt aantal onderwerpen de bevoegdheid om algemene regels te stellen zou moeten worden ingezet. Het gaat om de volgende nationale belangen: Rijksvaarwegen, Project Mainportontwikkeling Rotterdam, Kustfundament, Grote rivieren, Waddenzee en waddengebied, Defensie, Ecologische hoofdstructuur, Erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde, Hoofdwegen en hoofdspoorwegen, Elektriciteitsvoorziening, Buisleidingen van nationaal belang voor vervoer van gevaarlijke stoffen, Primaire wa-terkeringen buiten het kustfundament en IJsselmeergebied (uitbreidingsruimte).

De SVIR bepaalt welke kaderstellende uitspraken zodanig zijn geformuleerd dat deze bedoeld zijn om beperkingen te stellen aan de ruimtelijke besluitvormingsmogelijkheden op lokaal niveau. Ten aanzien daarvan is een borging door middel van normstelling, gebaseerd op de Wro, gewenst. Die uitspraken onderscheiden zich in die zin dat van de provincies en de gemeenten wordt gevraagd om de inhoud daarvan te laten doorwerken in de ruimtelijke besluitvorming. Zij zijn dus concreet normstellend bedoeld en worden geacht direct of indirect, dus door tussenkomst van de provincie, door te werken tot op het niveau van de lokale besluitvorming, zoals de vaststelling van bestemmingsplannen. Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) bevestigt in juridische zin die kaderstellende uitspraken.

Een deel van het Barro is gebaseerd is op eerdere PKB's en beleidsnota's die in de SVIR worden herbevestigd. Deze onderdelen kunnen na vaststelling van de structuurvisie de procedure volgen en vervolgens in werking treden. Het betreft de volgende onderdelen:

• Project Mainportontwikkeling Rotterdam;
• Kustfundament;
• Grote rivieren;
• Waddenzee en waddengebied;
• Defensie, en
• Erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde.

Op 28 augustus 2012 is het besluit aangevuld met voorschriften voor de andere beleidskaders uit de SVIR, het Nationaal Waterplan en het Derde Structuurschema Elektriciteitsvoorziening. Het gaat hierbij om de volgende onderwerpen:

• rijksvaarwegen;
• hoofdwegen en hoofdspoorwegen;
• elektriciteitsvoorziening;
• buisleidingen van nationaal belang voor vervoer van gevaarlijke stoffen;
• ecologische hoofdstructuur;
• primaire waterkeringen buiten het kustfundament, en
• IJsselmeergebied (uitbreidingsruimte).

In de regeling inzake de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is kortweg vastgelegd dat de EHS door de provincies in een provinciale verordening moet worden vastgelegd. Ook is vastgelegd dat in een bestemming de wezenlijke waarden en kenmerken van de EHS niet mogen worden aangetast, tenzij sprake is van een groot algemeen belang, er geen reële alternatieven zijn of de negatieve effecten worden gecompenseerd.

Toetsing

Voorliggend bestemmingsplan ligt niet binnen de EHS. Andere - hogere - belangen zijn niet in het geding. Hiermee is geen sprake van strijdigheid met de Barro.

3.1.3 Besluit ruimtelijke ordening

Ladder voor duurzame verstedelijking

In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte is 'de ladder voor duurzame verstedelijking' geïntroduceerd. De ladder is per 1 oktober 2012 ook als procesvereiste opgenomen in het Besluit ruimtelijke ordening (artikel 3.1.6 lid 2). De 'ladder voor duurzame verstedelijking' heeft als doel om zorgvuldig ruimtegebruik te stimuleren en overprogrammering op regionaal niveau te voorkomen.

Met ingang van 1 juli 2017 werd het Besluit ruimtelijke ordening gewijzigd in verband met de aanpassing van de ladder voor duurzame verstedelijking. De belangrijkste wijzigingen betreffen:

• een vereenvoudiging door het loslaten van de afzonderlijke 'treden' en,
• het vervangen van het begrip «actuele regionale behoefte» door: behoefte. Zowel voor nieuwe stedelijke ontwikkelingen binnen als buiten bestaand stedelijk gebied moet de behoefte worden beschreven.
• het doorschuiven van de toepassing van de Ladder naar het uitwerkings- of wijzigingsplan

Uitgangspunt voor de wijziging is dat met het oog op een zorgvuldig ruimtegebruik, een nieuwe stedelijke ontwikkeling in beginsel in bestaand stedelijk gebied wordt gerealiseerd. Indien de nieuwe stedelijke ontwikkeling voorzien wordt buiten het bestaand stedelijk gebied, dient dat nadrukkelijk te worden gemotiveerd in de toelichting. Dat wil zeggen dat in aanvulling op de algemene vereisten van artikel 3.1.6, eerste lid, van het Bro, onderbouwd moet worden waarom niet in het bestaand stedelijk gebied in de behoefte aan de nieuwe stedelijke ontwikkeling wordt voorzien. Daarbij kunnen de beschikbaarheid en geschiktheid van de ontwikkelingsmogelijkheden een rol spelen.

Het accent van stedelijke ontwikkelingen verschuift van nieuwbouw naar het vitaliseren van bestaande gebieden en gebouwen. Voor een goede afweging van keuzes voor locaties van nieuwe gebouwen staat de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik centraal. Het gaat om het tijdig afwegen van kansen en mogelijkheden om bestaande gebouwen te benutten bij overwegingen van nieuwe bebouwing.

Op basis van de ladder kan een goede afweging worden gemaakt.

Toetsing

Op deze plek was planologisch al voorzien in een nieuwe stedelijke ontwikkeling. De exploitatie hiervan bleek op deze plek op deze schaal financieel econonisch niet meer uitvoerbaar. De invulling met woningbouw wordt gezien als een passende invulling. Dit bestemmingsplan voorziet immers in een vraaggestuurde woningbouwontwikkeling op een bestaaande inbreidingslocatie in het binnenstedelijk gebied. Feitelijk betreft het een kleinschalige ontwikkeling op perceelsniveau.

Het plan is van strikt lokale aard en voorziet in een lokale behoefte van met name jongeren en starters/jonge gezinnen aan een passende en betaalbare woning. Vijf van de elf woningen is bestemd voor deze groep.

3.1.4 Erfgoedwet

Met de Erfgoedwet beschermt de overheid het cultureel erfgoed in Nederland. Vóór 2016 waren er verschillende wetten en regels voor behoud en beheer van cultureel erfgoed. Sinds juli 2016 zijn die allemaal samengegaan in 1 wet, te weten: Erfgoedwet.

In paragraaf 4.4 Archeologie en cultuurhistorie wordt beschreven op welke manier wordt omgegaan met archeologische en cultuurhistorische waarden. De kern Gelselaar is overigens aangewezen als een beschermd dorpsgezicht.

3.2.1 Omgevingsvisie Gaaf Gelderland

De provincie wil de focus leggen op een duurzaam, verbonden en een economisch krachtig Gelderland. Door daarin te investeren wil de provincie werken aan een gezond, veilig, schoon en welvarend Gelderland centraal. Om dat te bereiken wordt de focus gelegd op zeven ambities op het gebied van energietransitie, klimaatadaptatie, circulaire economie, biodiversiteit, bereikbaarheid, vestigingsklimaat en woon- en leefomgeving. Deze ambities worden hieronder kort samengevat:

• Een versnelde energietransitie, gericht op forse vergroting van het aandeel duurzame energie en passend bij de Gelderse kwaliteiten;
• Een op de toekomst toegerust beschermend klimaatbeleid;
• Een voortvarend en innovatief circulair beleid;
• Een stimulerend en beschermend beleid voor biodiversiteit;
• Efficiënte, duurzame en innovatieve bereikbaarheid, toegesneden op de veranderende vraag;
• Een duurzaam, dynamisch en toegankelijk economisch vestigingsklimaat, waar voor ondernemers en inwoners een sterke aantrekkingskracht vanuit gaat;
• Een duurzaam en divers woon- en leefklimaat, dat steeds weet te anticiperen op ontwikkelingen.

3.2.2 Omgevingsverordening Gelderland

Op 24 september 2014 hebben Provinciale Staten de Omgevingsverordening Gelderland vastgesteld. De Omgevingsverordening betreft de juridische vertaling van de provinciale Omgevingsvisie Gelderland waarmee de provincie regels (randvoorwaarden) stelt aan bestemmingsplannen van gemeenten. Doel van de verordening is om provinciale belangen op het gebied van de ruimtelijke ordening te laten doorwerken naar het gemeentelijk niveau.

Na de vaststelling van de verordening in 2014 hebben nog een aantal actualisatierondes plaatsgevonden wat geresulteerd heeft in een geconsolideerde versie van de Omgevingsverordening Gelderland (december 2018).

Wonen

Omgevingsverordening Gelderland - onderdeel Wonen. De verordening bevat regels die er voor zorgen dat de doelen uit de visie worden behaald. Alle ruimtelijke ontwikkelingen in de provincie Gelderland moeten derhalve voldoen aan deze regels.

In de verordening zijn regels opgenomen met betrekking tot nieuwe woonlocaties.

Artikel 2.1 Regionale woonagenda

• 1. Per regio stellen de gemeentebesturen een regionale woonagenda op.
• 2. Gedeputeerde Staten stellen de regionale woonagenda vast, als de agenda in overeenstemming is met de regionale opgave en het meest recente provinciale beleid.
• 3. Als nog geen regionale woonagenda is vastgesteld of een noodzakelijke actualisatie van de vigerende regionale woonagenda nog niet heeft plaatsgevonden, beoordelen Gedeputeerde Staten, totdat die regionale woonagenda is vastgesteld of na actualisering opnieuw is vastgesteld een bestemmingsplan dat nieuwe woningen mogelijk maakt aan de volgende criteria:
  • a. er wordt voldaan aan de eisen van de Ladder voor duurzame verstedelijking;
  • b. de ontwikkeling past binnen het meest recente provinciale beleid;
  • c. er heeft aantoonbaar regionale afstemming plaatsgevonden over deze ontwikkeling.

Relatie met het plangebied

In het kader van een duurzame verstedelijking heeft de provincie Gelderland regels gesteld met betrekking tot verstedelijking. Hiervoor wordt in samenwerking met de regio (in dit geval de regio Achterhoek) afspraken gemaakt. Deze regionale afspraken worden door vertaald in de gemeentelijke verstedelijksopgaven. In het onderhavige plan gaat het op het toevoegen van woningen.

De regio Achterhoek heeft hiervoor de 'Regionale woonagenda Achterhoek 2015-2025' vastgesteld (zie paragraaf 3.3.3). Onderhavig plan voldoet aan het provinciale beleid. Zie voor de nadere verantwoording de betreffende beleidsparagrafen van de 'lagere' overheden.

De voorgenomen ontwikkeling past binnen de Omgevingsvisie en -verordening. Er gelden binnen het plangebied geen beperkende voorschriften/regels vanuit de visie en verordening.

3.2.3 Actieplan Wonen 2020 - 2025

Gelderland heeft te maken met een urgente vraag naar meer woonruimte. Tot 2030 moeten er in de provincie ruim 80.000 nieuwe woningen gebouwd worden. De urgentie is zo hoog, dat provincie Gelderland met dit Actieplan Wonen een bijdrage wil leveren aan de uitvoering van de bouwopgave.

Drie volgende doelen staan in dit actieplan centraal:

Doelstelling 1: versnelling van de woningbouw (sneller);

Doelstelling 2: meer betaalbare woningen (betaalbaar);

Doelstelling 3: meer flexibele woonvormen (flexibel).

Met het Actieplan Wonen wordt de komende vijf jaar de bouw van circa 45.000 woningen versneld. Dit aantal woningen is onderdeel van de 80.000 nieuwe woningen die in Gelderland tot 2030 gerealiseerd moeten worden.

De uitvoering van het bestemmingsplan past ook binnen het provinciale beleid zoals verwoord in het Actieplan Wonen 2020 – 2025 (uitgave maart 2020).

3.2.4 Conclusie provinciaal beleid

Dit bestemmingsplan voorziet in de bouw van elf woningen voor verschillende doelgroepen van het woonbeleid waaronder starters/jongeren. Hiermee wordt voldaan aan de vraag/behoefte van de markt en aan de urgentie voor de uitvoering van de bouwopgave.

3.3.1 Regionale Structuurvisie Achterhoek 2012

De gemeenteraad van Berkelland heeft de Regionale Structuurvisie Achterhoek in haar vergadering van 22 mei 2012 vastgesteld. De visie 'Speerpunten Regionaal Ruimtelijk Beleid Achterhoek 2011-2020' geeft de Beleidsambities aan van acht Achterhoekse gemeenten voor de regionale economie, volkshuisvesting, landschappelijke kwaliteit, leefbaarheid en mobiliteit. Uitgangspunt is het juiste bedrijf op de juiste plaats met ruimte voor de groei van lokale bedrijvigheid.

Deze structuurvisie is een actualisatie van de structuurvisie uit 2004. De visie is geactualiseerd, omdat er relevante en ingrijpende economische en maatschappelijke ontwikkelingen spelen, zoals:

• energietransitie en het inspelen op de gevolgen van de klimaatveranderingen;
• bevolkingsverandering, krimp, vergrijzing en ontgroening;
• de veranderingen in de landbouw en het landelijk gebied; en
• positionering van de Achterhoek in (inter)nationaal perspectief.

Deze ontwíkkelingen gaan gevolgen hebben voor de manier waarop er gewoond, geleefd en gewerkt wordt in de Achterhoek. Ook zijn ze van invloed op de manier waarop geld verdiend wordt in de regio. Wijzigingen hierin kunnen ruimtelijke consequenties hebben. De visie geeft richting aan het regionaal ruimtelijk beleid om de transitieopgaven te kunnen facíliteren.

Uitgangspunt in de visie is het 'ja, mits'- principe. Met het ruimtelijk beleid ontwikkelingen niet in de weg zitten, maar ze begeleiden. Ruimtelijke kwaliteit staat daarbij voorop. Maatwerk, met respect voor het landschap. Bovendien wordt een grotere dynamiek in de regio nagestreefd met behoud van de eigen ruimtelijke kwaliteit.

De doelstelling van het beleid voor functieverandering blijft:

• stimuleren economische vitaliteit buitengebied;
• versterken leefbaarheid (van de kleine kernen);
• verbeteren ruimtelijke kwaliteit buitengebied.

Toetsing

Het initiatief voor het plangebied past binnen de beleidsuitgangspunten van de Regionale Structuurvisie Achterhoek 2012, omdat de leefbaarheid van een kleine kern zoals Gelselaar wordt versterkt door o.a. te bouwen voor jongeren/starters/nieuwvestigers.

3.3.2 Waterbeheerplan Waterschap Rijn en IJssel 2016 - 2021

Het Waterschap Rijn en IJssel heeft op 3 november 2015 het Waterbeheerplan 2016 - 2021. Dit waterbeheerplan is gezamenlijk door de waterschappen in Oost-Nederland opgesteld. Dit zijn de waterschappen Vechtstromen, Reest en Wieden, Rijn en IJssel en Groot Salland. Wat hen bindt is de ligging in het deelstroomgebied Rijn-Oost, dat behoort tot het internationale stroomgebied van de Rijn. Voor dit stroomgebied zijn de doelen van het waterbeheer en de aanpak ervan in grote lijnen gelijk. Daarom is de tekst van dit waterbeheerplan grotendeels identiek voor de vier waterschappen. Per waterschap zijn aanvullingen of uitvoeringsmaatregelen voor het eigen beheergebied toegevoegd.

Doel en functie van het WBP 

Het waterschap heeft een speciale verantwoordelijkheid voor het water. Zij heeft wettelijk vastgelegde taken die aangeven wat de maatschappij van het waterschap mag verwachten, namelijk:

• zorgen voor een goede bescherming tegen hoog water;
• zorgen voor een goed functionerend regionaal watersysteem
• het zuiveren van afvalwater.

In dit waterbeheerplan beschrijft het waterschap hoe zij dit in de periode 2016-2021 doet. Ook stellen zij de benodigde maatregelen voor. De maatregelen zijn nog niet concreet in projecten of activiteiten uitgewerkt. Dat volgt in een later stadium, bij het vaststellen van de (meerjaren)begroting. Dit plan geeft dus vooral de koers aan die het waterschap gaat varen.

Doelgroep 

Het waterbeheerplan gaat niet alleen over het werk van het waterschap, maar ook over de verbinding die zij van daaruit legt met het werk van andere overheden: de provincies, gemeenten, Rijkswaterstaat en het Rijk. Het waterbeheer schept vaak randvoorwaarden voor gebruikers van het water, maar biedt ook mogelijkheden en meerwaarde voor maatschappelijke gebruikers, zoals burgers, agrariërs en terreinbeheerders, ondernemers en (drinkwater)bedrijven, recreanten en de naburige Duitse waterbeheerders. Hierbij hebben zij de overtuiging dat partijen samen verder komen.

Van watervisie naar waterbeheerplan 

Waterschap Rijn en IJssel heeft in 2013 de 'Watervisie 2030' opgesteld. Vanuit deze visie vult zij het beleid voor de periode 2016-2021 verder in. Verbinden en samenwerken, ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid, staan in deze visie centraal. De ambities uit de watervisie wil zij samen met haar partners verder vormgeven. Dit waterbeheerplan biedt hiervoor concrete aanknopingspunten.

Relatie met andere waterplannen en overheden 

De verantwoordelijkheid voor het waterbeheer in Nederland ligt bij het Rijk, de provincies en de waterschappen. Ieder heeft daarin zijn eigen verantwoordelijkheden en taken. Voor het waterschap als functionele overheid, zijn de wettelijke en beleidsmatige kaders vanuit het Rijk en provincie van belang. Dit waterbeheerplan staat dan ook niet op zich zelf, maar houdt rekening met de plannen van het Rijk en provincie. Zo staat het nationale waterbeleid in het nationale Waterplan en het – voor ons gebied relevante – Stroomgebiedbeheerplan Rijn. Het provinciale waterbeleid is opgenomen in de Omgevingsvisies van de provincies Gelderland, Overijssel en Drenthe. De provincies stellen onderdelen van deze visies bij, om een actueel kader voor de waterschappen te bieden.

Relatie met het plangebied

In de watertoets wordt - voor zover van toepassing - ingegaan op de aspecten die genoemd zijn in het Waterbeheerplan, zoals bescherming waterkwaliteit, de aanwezigheid van (oppervlakte)water in het plangebied aanwezig is. De watertoets is in het bestemmingsplan verwerkt in de waterparagraaf, zie paragraaf 4.3. Deze watertoets wordt uitgevoerd in overleg met het waterschap en is daarmee in overeenstemming met het beleid van het waterschap.

3.3.3 Regionale woonagenda Achterhoek 2015-2025

Op 19 mei 2015 heeft de gemeenteraad van Berkelland de Regionale woonagenda Achterhoek 2015-2025 vastgesteld als opvolger van de Regionale Woonvisie 2010-2020. De Regionale woonagenda schets de kaders en geeft ruimte om de inhoud mede door andere partijen te laten invullen. Daarmee verschuift de rol van de overheid van inhoudelijk bepalend naar procesbegeleidend. Kernbegrippen zijn kaders stellen, faciliteren en ruimte geven.

De kernboodschap voor de komende jaren luidt dan ook:

• Er zijn (bijna) voldoende woningen (in aantallen) om te voorzien in de vraag. Het is noodzakelijk om de regionale ambitie (5.900 woningen toevoegen tussen 2010 en 2025) verder te verlagen met 10%.

• Het nieuwe regionale aantal is 3.145 woningen tussen 1 januari 2015 en 1 januari 2025;
• een integrale aanpak is nodig om de bestaande woningen toekomstbestendig te maken (kwalitatief), waarbij de eigenaar een persoonlijke mix kiest van onderhoud, isolatie, energieopwekking en levensloopbestendig maken. Sloop/nieuwbouw kan een optie zijn;
• voor leegstaand en leegkomend vastgoed is een gezamenlijke beeldvorming met een lokale aanpak nodig. Naast herbestemmen zal in toenemende mate ook sloop aan de orde zijn;
• wonen en zorg vormt een belangrijk aandachtspunt bij al deze genoemde ontwikkelingen.

De zeven gemeenten uit de regio zijn na vaststelling van de Regionale woonagenda begonnen om deze lokaal uit te werken.

Relatie met het plangebied

De regionale structuurvisie bevat geen essentiële beleidsuitgangspunten voor het voorliggende bestemmingsplan en is ondertussen ingehaald door de tijd. Koers is niet meer minder woningen, maar juist meer woningen.

3.4.1 Structuurvisie Berkelland 2025

De “Structuurvisie Berkelland 2025” is het kader voor de ontwikkeling van de gemeente Berkelland tot 2025. Deze visie geeft richting aan de ruimtelijke, economische en maatschappelijke ontwikkeling van de gemeente. Het is een integrale visie die geldt voor het grondgebied van de hele gemeente. Een uitgangspunt is het behouden van de rust, de variatie en de kleinschaligheid van het woningaanbod.

De vier hoofdkernen hebben daarbij ieder hun eigen kwaliteiten. Deze kwaliteiten moeten verder worden versterkt. Berkelland streeft naar leefbare wijken en kernen met een gedifferentieerde woningvoorraad en bevolking. Woningbouw wordt geconcentreerd in de vier hoofdkernen en moet zo min mogelijk beslag leggen op ruimte buiten de bebouwde kom. Dit betekent, dat inbreiden zoveel mogelijk voor uitbreiden gaat. Inbreiden mag echter niet ten koste gaan van de kwaliteit van bestaande wijken.

Afbeelding 3.1: Uitsnede kaart inventarisatie bestaand ruimtelijk beleid met globale aanduiding plangebied  

Gelselaar

In de structuurvisie wordt over Gelselaar opgemerkt dat de zichtrelaties tussen de dorpskom en de open essen in het omliggende landschap een belangrijk onderdeel zijn van de ruimtelijke kwaliteit van het dorp. Ook de karakteristieke en monumentale panden vormen een belangrijk onderdeel van het toekomstige beschermde dorpsgezicht. Gelselaar heeft twee voormalige zoekzones voor woningbouw: locatie De Heuver en locatie Teeuwland 2. De zoekzones zijn niet 'hersteld' maar gezien de stedelijke ontwikkeling (zorgwoningen) die hier al mocht en dat het in het verleden ook een zoekzone was pleit er voor om hier woningbouw mogelijk te maken. Het voorliggend bestemmingsplan is een uitwerking op de locatie van de tweede zoekzone.

Toetsing

Het plangebied ligt binnen een zoekzone wonen. Binnen deze zone zijn nog wel woningbouwontwikkelingen mogelijk. Hiermee sluit het plan aan bij de gemeentelijke structuurvisie.

3.4.2 Ruimte voor extra woningbouw per kern, november 2020

De krapte op de woningmarkt in Berkelland vraagt om een verdere verruiming en versnelling van de woningbouwopgave. In de 11 kernen wordt de komende jaren 800 tot 850 woningen gebouwd waaronder 125 specifiek voor wonen en zorg. Naast transformatielocaties, wordt ingezet op versnellen door te kijken naar in- en uitbreidingslocaties.

De actuele woningmarktsituatie biedt nu kansen om Berkelland te profileren als gemeente waarin mensen ruim en omringd door groen kunnen wonen. Hierbij wordt gericht op jongeren en gezinnen om zo de 'ontgroening' te verminderen.

In Gelselaar is vooral duur en vrijstaand aanbod. De bestaande plancapaciteit kwam de afgelopen jaren slecht van de grond. Vanuit het woononderzoek in Gelselaar lijkt er vooral behoefte van jongeren aan betaalbare woonoplossingen, maar ook zelfbouw. De kavels in de Heuver fase 1 zijn inmiddels vrijgegeven. De invulling van locatie Mensink (Teeuwland) voor woningbouw is in bespreking en gaat om 11 woningen.

De behoeftemeting is een doorlopend proces. In de kleine kernen wordt het principe van ‘naam en rugnummer’ gehanteerd voor het bepalen van de behoefte. Voor de vitaliteit van de kleine kernen is ook de vestiging van jongeren en gezinnen van buiten de kern van belang. De gemeente biedt daarom - naast ‘naam en rugnummer’ - ruimte voor vestigers en om kansen voor transformatie te benutten.

Conclusie

De nieuwe ontwikkeling sluit aan bij het sturen op het vraaggericht bouwen voor de kern Gelselaar waarin wordt voorzien in de indringende woonbehoefte van jongeren en kansen voor gezinnen uit de omgeving. Voorts wordt hiermee voorzien in de versterking van de leefbaarheid in Gelselaar.

3.4.3 Beeldkwaliteitsplan beschermd dorpsgezicht Gelselaar gemeente Berkelland

Bij besluit van 13 september 2013 is de kern Gelselaar aangewezen als beschermd dorpsgezicht in de zin van artikel 1, onder g, van de Monumentenwet 1988.Voor het gehele gebied van dit beschermd gezicht geldt de dubbelbestemming 'Waarde - Cultuurhistorie'. Het zwaartepunt van dat beschermd gezicht ligt in de kern Gelselaar waarvoor inmiddels het onherroepelijke bestemmingsplan 'Gelselaar, Dorp 2010' geldt. De met dat beschermd gezicht samenhangende belangen zijn gewaarborgd door voornoemde dubbelbestemming en het 'Beeldkwaliteitsplan beschermd dorpsgezicht Gelselaar gemeente Berkelland'.

Het voorliggende bestemmingsplan 'Gelselaar, Van Bevervoordestraat 20 2012, herziening 2020-1 (Meester Heuvelstraat) ' is een partiële herziening van Gelselaar Van Bevervoordestraat 20 2012. De dubbelbestemming 'Waarde - Cultuurhistorie' is een-op-een overgenomen uit bestemmingsplan 'Gelselaar Dorp 2010' Het nieuwe plangebied moet ook waarborgen van beeldkwaliteit bieden.

Het beeldkwaliteitsplan is bedoeld om een kader te bieden waarbinnen stedenbouwkundige en architectonische veranderingen van de bebouwing, de erfinrichting en de inrichting van de openbare ruimte mogelijk zijn. Het beeldkwaliteitsplan biedt het kader om de ruimtelijke kwaliteit te waarborgen, te stimuleren en te verbeteren. Voor Gelselaar is een beeldkwaliteitsplan gemaakt om bescherming te bieden aan het cultuurhistorische waardevolle karakter van Gelselaar. En dat beeldkwaliteitsplan stelt het waardevolle karakter als uitgangspunt bij nieuwe ontwikkelingen en geldt als basis voor de gestelde criteria voor de ontwikkelingen in het plan Van Bevervoordestraat 20.

afb. 3.2 uitsnede beeldkwaliteitsplan

Het te ontwikkelen gebied (globaal ter hoogte van de rode cirkel) met voormalige agrarische gebouwen valt in het gebied 'Boerenerven buiten de dorpskom' en voor een klein deel binnen 'De linten'. Deze verdeling lijkt op basis van de bestaande agrarische gebouwen logisch, maar de huidige bebouwing en het perceel waren één geheel met de bestaande woning Van Bevervoordestraat 20. Het gehele perceel zou dus onderdeel moeten uitmaken van de dorpskern en het lint aan de Van Bevervoordestraat. Door de locatie te herstellen (transformeren) en de grote bedrijfsgebouwen te vervangen door kleinschalige woningen, sluit de bebouwing aan op de individuele bouw van het Teeuwland en De Linten van de Van Bevervoordestraat en de Diepenheimseweg.

Het overnemen van de toetsingscriteria 'Boerenerven buiten de dorpskom' voor het te ontwikkelen gebied is niet logisch. Deze criteria zijn specifiek opgesteld om de karakteristiek van voornamelijk boerenerven te behouden en te handhaven. En het gaat hier om een transformatie van de locatie. De locatie wordt verdicht met woningen en heeft geen boerenerfkarakter. Wel wordt het agrarische karakter van Gelselaar gerespecteerd en als uitgangspunt meegenomen. De opgestelde criteria voor 'De Linten' komen wel overeen met de nieuwe situatie. Langs de linten ligt vooral bebouwing van het boerderijtype. De criteria zijn opgesteld op basis van aanwezige karakteristieke (agrarische) bebouwing en later toegevoegde bebouwing.

Het 'Beeldkwaliteitsplan beschermd dorpsgezicht Gelselaar gemeente Berkelland' is vastgesteld op 5 april 2011 en geldt als welstandsnota. De nieuwe bebouwing in dit plan moet voldoen aan de daarin gestelde toetsingscriteria 'De Linten'.

4.1.1 Bodem

Voor de vaststelling van een bestemmingsplan moet in verband met de uitvoerbaarheid een reëel beeld aanwezig zijn van de bodem- en grondwaterkwaliteit. Uitgangspunt is dat de bodem- en grondwaterkwaliteit geschikt moeten zijn voor de beoogde functies.

In 2012 is al bodemonderzoek uitgevoerd op de locatie en is geconstateerd dat de bodemkwaliteit geschikt is voor woningbouw. In principe is een bodemonderzoek 5 jaar actueel en is na die tijd een actualiserend bodemonderzoek nodig die de bodemkwaliteit opnieuw bepaald. Het onderzoek is al meer dan 8 meer oud, daarom is besloten het onderzoek 2012 te actualiseren.

Er is in december 2020 een verkennend bodemonderzoek volgens NEN 5740 uitgevoerd door De Klinker Milieu. Hieronder staat een samenvatting en conclusie van dit bodemonderzoek.

Samenvatting

• De bodem op de locatie bevat in de bovengrond sporen puin. Dit puin is recent aangebracht en gecertificeerd en daarom onverdacht op het voorkomen van asbest;
• In zowel de boven- als ondergrond zijn van de geanalyseerde stoffen geen verhoogde gehalten
• aangetroffen;
• Het grondwater is licht verontreinigd met barium en zink;
• de hypothese dient verworpen te worden, echter de onderzoeksinspanning hoeft niet
• aangepast te worden.

Conclusie

Het bodemonderzoek toont aan dat de milieuhygiënische bodemkwaliteit van het perceel aan de Meester Heuvelstraat in Gelselaar geschikt is voor de herinrichting van de locatie voor woningbouw.

Het bodemonderzoek is als bijlage bij deze toelichting gevoegd

4.1.2 Geluid

De mate waarin geluid onder andere het woonmilieu mag belasten, staat in de Wet geluidhinder (Wgh). In het bestemmingsplan moet volgens de Wgh worden aangetoond dat gevoelige functies, zoals een woning, een aanvaardbare geluidsbelasting hebben als gevolg van omliggende (spoor)wegen en industrieterreinen.

Als nieuwe geluidsgevoelige functies worden toegestaan, stelt de Wgh de verplichting akoestisch onderzoek te doen naar de geluidsbelasting door omliggende (spoor)wegen en industrieterreinen. Het geluidaspect bestaat in dit geval uit twee delen. Industrielawaai en wegverkeerslawaai. Woningen zijn een geluidgevoelige functie in het kader van de Wgh.

Wegverkeerslawaai

In de Wet geluidhinder staat beschreven dat alle wegen een zone hebben. Een uitzondering hierop zijn wegen met een maximum snelheid van 30 km/uur of lager. De zone is een gebied waarbinnen een akoestisch onderzoek verplicht is als er een nieuwe woning mogelijk wordt gemaakt in het bestemmingsplan. De breedte van de zone is afhankelijk van het aantal rijstroken en of de omgeving binnenstedelijk of buitenstedelijk is. In de onderstaande tabel staan de zonebreedtes gegeven.

De ontwikkeling ligt niet binnen zones van wegen. In de directe nabijheid van het plan liggen uitsluitend 30 km wegen, die dus geen wettelijke zone hebben. Een akoestisch onderzoek naar de geluidsbelasting in het kader van de Wet Geluidhinder is niet nodig.

Uit een oogpunt van goede ruimtelijke ordening moet het geluidsaspect vanwege het wegverkeer nader worden beschouwd. In verband hiermee is een akoestisch onderzoek verricht. Het akoestisch onderzoek is als bijlage bij de toelichting gevoegd.

In de directe nabijheid van het plan liggen 30 km wegen, die geen wettelijke zone hebben, en de Diepenheimseweg waar een maximum snelheid geldt van 60 km/uur. De woningen liggen deels binnen de geluidzone van de Diepenheimseweg.

akoestisch onderzoek

Een akoestisch onderzoek naar de geluidsbelasting in het kader van de Wet Geluidhinder is nodig. De geluidbelasting door deze weg bedraagt ten hoogste 30 dB na aftrek. De geluidbelasting ligt daarmee beneden de voorkeursgrenswaarde van 48 dB. Er hoeft voor de woningen geen hogere waarde te worden aangevraagd. De hoogste geluidbelasting door alle (30 km) wegen samen bedraagt 47 dB zonder aftrek in het hoogst geluidbelaste rekenpunt 1, 2 en 3.

goede ruimtelijke ordening

Bij het toetsen of sprake is van een “goede ruimtelijke ordening” is aangesloten bij het toetsingskader van de Wgh. Omdat de voorkeursgrenswaarde niet wordt overschreden door de gezoneerde weg en ook niet door de niet gezoneerde 30 km wegen kan aan dit toetsingskader zonder maatregelen worden voldaan. Voor het aspect geluid is derhalve sprake van een “goede ruimtelijke ordening”.

het Bouwbesluit

Geluidwerende voorzieningen zijn mogelijk noodzakelijk voor gevels met een geluidbelasting van meer dan 53 dB zonder aftrek. De geluidbelasting op de woningen bedraagt ten hoogste 47 dB zonder aftrek, er zijn geen aanvullende geluidwerende voorzieningen noodzakelijk. De benodigde karakteristieke geluidwering GA;k bedraagt dan 20 dB, Dit is de minimumwaarde conform het Bouwbesluit.

Industrielawaai

In de directe omgeving is een school met schoolplein gelegen. Nader onderzoek voor dit onderdeel is noodzakelijk.

Schoolplein

In de directe omgeving is een school gelegen. De akoestisch relevante activiteiten bestaan uit spelende kinderen op het schoolplein. De geluidbelasting wordt per periode (dag, avond, nacht) beoordeeld voor een representatieve bedrijfssituatie welke regelmatig voorkomt (>12 x per jaar).

De geluidbelasting (langtijdgemiddeld) op de nieuw te bouwen woningen tengevolge van activiteiten op het schoolplein ligt op maximaal 54 dB(A) overdag en 49 dB(A) in de avond, dat wil zeggen maximaal 9 dB(A) hoger dan de richtwaarden voor een woongebied..

Aan de richtwaarden voor woongebied kan ook niet worden voldaan in stap 3 (zie hoofdstuk 4, 50 dB(A) overdag, 45 dB(A) in de avond). Het schoolplein leidt tot maximale geluidniveaus van hooguit 83 dB(A)overdag en 82 dB(A) in de avond waarmee de richtwaarde fors worden overschreden.

Ook kan worden bezien of hogere piekniveaus in de avond kunnen worden toegestaan in combinatie met een voldoende geluidwering van de gevels om aan de wettelijke binnenniveaus te voldoen. Met een dove gevel bij punt 3 en een scherm van 2 m kan dan overdag aan de richtwaarden LAr,lt en LAmax) conform stap 3 (woongebied) worden voldaan.

Met een combinatie van maatregelen kan een aanvaardbaar woon- en leefmilieu gerealiseerd worden. De maatregelen bestaan uit het toelaten van hogere piekniveaus in de avond met een voldoende geluidwering van de gevel (de betreffende gevel uitvoeren als een 'dove' gevel) om aan de wettelijke binnenniveaus te voldoen en het plaatsen van een geluidsscherm met een hoogte van 2 meter. Met een dove gevel bij punt 3 en een scherm van 2 m kan dan overdag aan de richtwaarden LAr,lt en LAmax) conform stap 3 (woongebied) worden voldaan. Zie volgende afbeelding met legenda voor de ligging van punt 3 van de nieuwbouw van de aaneengesloten woningen en de situering van het geplande geluidsscherm.

afb. 4.1. uitsnede overzichtskaart van bijlage III/figuur 3 uit akoestisch onderzoek

In de 'Aanvullende notitie geluid 14-07-2021', die als bijlage bij de regels is gevoegd, is nader onderzocht of het geluidscherm verder naar het noorden kon worden verplaatst. Hierdoor kan het uitzicht vanaf het schoolplein in noordelijke richting worden behouden.

Het benodigde geluidscherm zal worden geïntegreerd in het ontwerp van de rijenwoningen ten noorden van het schoolplein. Voorts moet aan de gevel van de meest zuidelijk gelegen rijwoning maatregelen worden getroffen om een aanvaardbaar woon- en leefmilieu te kunnen waarborgen. De aanleg van het geluidscherm en de te nemen maatregelen om te voldoen aan de wettelijke geluidsnormen worden juridisch gezekerd in de regels van dit bestemmingsplan.

Conclusie

Het wegverkeer levert geen beperkingen op voor de uitvoering van het voorliggende bestemmingsplan. Door de aanwezigheid van het schoolplein moet een aantal maatregelen worden uitgevoerd om een aanvaardbaar woon- en leefmilieu te garanderen. De maatregelen zijn hiervoor kort samengevat.

Voor een uitgebreide beschrijving van de resultaten van het akoestisch onderzoek en de 'Aanvullende notitie geluid 14-07-2021' alsmede de te nemen maatregelen wordt kortheidshalve verwezen naar de bijlagen bij de toelichting en regels.

4.1.3 Geur

Beoordelingskader

Voor de beoordeling van geurhinder van veehouderijen gelden de volgende kaders:

• Wet geurhinder en veehouderij (voor vergunningplichtige bedrijven);
• Activiteitenbesluit milieubeheer (voor meldingsplichtige bedrijven);
• Verordening geurhinder en veehouderij gemeente Berkelland.

Wet geurhinder en veehouderij

De Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) is van toepassing op vergunningplichtige veehouderijen. Het betreft alle bedrijven die niet onder de werkingssfeer van het Besluit landbouw milieubeheer vallen (met name intensieve veehouderijen). De Wgv maakt onderscheid tussen twee situaties:

• de geuremissie van een diercategorie is bekend;
• de geuremissie van een diercategorie is niet bekend.

Voor de diercategorie met een bekende geuremissie geldt dat:

• de vergunde dieraantallen en diersoorten moeten worden omgerekend naar de totale geuremissie van een bedrijf;
• deze berekende emissie moet worden ingevoerd in een verspreidingsmodel;
• het verspreidingsmodel berekent de geurbelasting die een bedrijf veroorzaakt in de omgeving;
• deze geurbelasting moet worden vergeleken met de ter plaatse geldende geurnormen:
  • 1. 3 odour units per kubieke meter lucht voor geurgevoelige objecten binnen de bebouwde kom;
  • 2. 14 odour units per kubieke meter lucht voor geurgevoelige objecten buiten de bebouwde kom;
• geurgevoelig object is woning of ander gebouw bestemd voor langdurig menselijk verblijf.

Voorbeelden van dieren met een bekende geuremissie zijn varkens, kippen, vleeskalveren en vleesstieren.

Voor de diercategorie met een onbekende geuremissie geldt dat:

• er vaste afstanden gelden en dat berekeningen niet noodzakelijk zijn;
• de volgende afstanden minimaal in acht genomen moeten worden:
• 100 meter voor geurgevoelige objecten woningen in de bebouwde kom;
• 50 meter voor geurgevoelige objecten buiten de bebouwde kom.

Voorbeelden van dieren met een onbekende geuremissie zijn melkkoeien en paarden. Woningen of andere gebouwen bestemd voor langdurig menselijk verblijf zijn in dit kader een gevoelig object.

Verordening geurhinder en veehouderij gemeente Berkelland

De gemeente Berkelland heeft gebruik gemaakt van de in de Wet geurhinder en veehouderij opgenomen mogelijkheid tot het voeren van een eigen geurbeleid. De raad heeft bij besluit van 9 december 2008 de Verordening geurhinder en veehouderij gemeente Berkelland vastgesteld. Deze verordening is op 1 juli 2009 in werking getreden. Daarbij zijn de zeven kleine kernen (Beltrum, Geesteren, Gelselaar, Haarlo, Noordijk, Rekken en Rietmolen) aangewezen als gedeelte van het gemeentelijk grondgebied waarvoor een andere waarde en afstand van toepassing zijn.

Op grond van de verordening geldt binnen deze kernen 6,0 odour units per kubieke meter lucht als maximale waarde voor de geurbelasting van een veehouderij. Daarnaast geldt een minimale afstand van 75 meter voor veehouderijen waarvoor geen berekening van de geuremissie mogelijk is (met uitzondering van onder het Besluit landbouw milieubeheer vallende veehouderijen).

Bij ruimtelijke besluitvorming is het volgende belangrijk:

1. het kunnen garanderen van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat;

2. het niet onevenredig schaden van iemands belangen.

Geurnormen en minimumafstanden

In de gemeente Berkelland gelden voor geurgevoelige objecten de in onderstaande tabel opgenomen geurnormen en minimumafstanden.

afb. 4.2 Tabel

Beoordeling 

De aangevraagde ontwikkeling vindt plaats binnen de bebouwde kom van de kleine kern Gelselaar. In de omgeving van Gelselaar bevinden zich meerdere veehouderijen. De toelichting van het geldende bestemmingsplan volstaat niet, omdat het wettelijk kader deels is gewijzigd (Besluit landbouw milieubeheer is vervallen) en veehouderijen in de omgeving van Gelselaar zijn gewijzigd of zelfs zijn gestopt.

Uit een in juli 2018 uitgevoerd geuronderzoek naar de achtergrondbelasting van veehouderijen ("Effect lagere geurverwijdering combiluchtwassers op de huidige geursituatie, gemeente Berkelland 2018", Omgevingsdienst Zuidoost-Brabant, 23 juli 2018) blijkt binnen het plangebied sprake te zijn van een zeer goede milieukwaliteit (zie onderstaande afbeeldingen).

Uit figuur 3 valt op te maken dat geen sprake is van veehouderijen met een zodanige geurcontour dat binnen het plangebied de geurnorm van 6 odour units/m3 wordt overschreden. Woningbouw op deze locatie benadeelt omliggende veehouderijen niet. De achtergrondbelasting bedraagt hier 0 tot 2 odour units/m3. De roze stippen op figuur 4 komen overeen met locaties met een zeer goede milieukwaliteit. Hier is dus zondermeer sprake van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat.

Verder voldoet het plangebied aan de voor veehouderijen aan te houden minimumafstand van 75 meter voor dierenverblijven en 100 meter voor de opslag van agrarische bedrijfsstoffen. Ook hierdoor worden veehouderijen niet benadeeld en is op de zoeklocatie zelf sprake van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat.

Conclusie 

Het plangebied ligt op voldoende afstand van omliggende veehouderijen. De ontwikkeling werkt niet belemmerend voor deze veehouderijen. Ook het woon- en leefklimaat binnen het plangebied is hierbij niet in het geding. Het milieuaspect 'geur' vormt geen belemmering voor de ontwikkeling.

4.1.4 Luchtkwaliteit

Om een goede luchtkwaliteit in Europa te garanderen heeft de Europese unie een viertal kaderrichtlijnen opgesteld. De hiervan afgeleide Nederlandse wetgeving is vastgelegd in hoofdstuk 5, titel 2 van de Wet milieubeheer. Deze wetgeving staat ook bekend als de Wet luchtkwaliteit. In de Wet luchtkwaliteit staan onder meer de grenswaarden voor de verschillende luchtverontreinigende stoffen. Onderdeel van de Wet luchtkwaliteit zijn de volgende Besluiten en Regelingen:

• Besluit en de Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen);
• Besluit gevoelige bestemmingen (Luchtkwaliteitseisen);
• Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007.

Besluit en de Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)

Het Besluit niet in betekenende mate bijdragen (nibm) staat bouwprojecten toe wanneer de bijdrage aan de luchtkwaliteit van het desbetreffende project niet in betekenende mate is. Het begrip “niet in betekenende mate” is gedefinieerd als 3% van de grenswaarden uit de Wet milieubeheer. Het gaat hierbij uitsluitend om stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10). Toetsing aan andere luchtverontreinigende stoffen uit de Wet luchtkwaliteit vindt niet plaats.

In de Regeling nibm is een lijst met categorieën van gevallen (inrichtingen, kantoor- en woningbouwlocaties) opgenomen die niet in betekenende mate bijdragen aan de luchtverontreiniging. Enkele voorbeelden zijn:

• woningen: 1500 met een enkele ontsluitingsweg;
• woningen: 3000 met twee ontsluitingswegen;
• kantoren: 100.000 m2 bruto vloeroppervlak met een enkele ontsluitingsweg.

Als een ruimtelijke ontwikkeling niet genoemd staat in de Regeling nibm kan deze nog steeds niet in betekenende mate bijdragen. De bijdrage aan NO2 en PM10 moet dan minder zijn dan 3% van de grenswaarden. Met grenswaarden voor beide stoffen van 40 µg/m3 komt dit neer op een bijdrage van 1,2 µg/m3.

Als een project 'niet in betekenende mate' (nibm)1 bijdraagt aan de luchtverontreiniging, dan is geen toetsing aan de grenswaarden voor luchtkwaliteit nodig. De nibm-bijdrage komt overeen met 3% van de norm voor de jaargemiddelde concentratie van fijn stof of stikstofdioxide. Dit komt neer op 1,2 µg/m3.

Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteitseisen)

Dit besluit is opgesteld om mensen die extra gevoelig zijn voor een matige luchtkwaliteit aanvullend te beschermen. Deze “gevoelige bestemmingen” zijn scholen, kinderdagverblijven en verzorgings-, verpleeg- en bejaardentehuizen. Woningen en ziekenhuizen zijn geen gevoelige bestemmingen.

De grootste bron van luchtverontreiniging in Nederland is het wegverkeer. Het Besluit legt aan weerzijden van rijkswegen en provinciale wegen zones vast. Bij rijkswegen is deze zone 300 meter, bij provinciale wegen 50 meter. Bij realisatie van “gevoelige bestemmingen” binnen deze zones is toetsing aan de grenswaarden die genoemd zijn in de Wet luchtkwaliteit nodig.

Regeling Beoordeling luchtkwaliteit 2007

In deze regeling staan criteria en eisen waaraan de berekeningen en de rekenmodellen moeten voldoen. Hieronder een overzicht van de rekenmodellen:

• NIBM-tool: eenvoudige berekening van emissies van verkeer volgens worst case benadering;
• CARII: berekening van emissies voor binnenstedelijk verkeer;
• ISL2: berekening van emissies voor buitenstedelijk verkeer;
• ISL3a: berekening van emissies van industrie (ondermeer veehouderijen).

Overwegingen

Op en rondom deze locatie is geen sprake van een feitelijke of dreigende overschrijding van een grenswaarde uit bijlage 2 van de Wet milieubeheer.

De Regeling niet in betekenende mate bijdragen (nibm) is in dit geval van toepassing. De aanvraag heeft betrekking op tien woningen. De grens in de regeling ligt bij 1500 woningen met een enkele ontsluitingsweg of 3000 woningen met twee ontsluitingswegen. De aanvraag blijft daar ruimschoots onder. Een berekening van de gevolgen voor de luchtkwaliteit is daarom niet nodig.

De ruimtelijke procedure heeft betrekking op de ontwikkeling van een gevoelige bestemming als bedoeld in het Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteitseisen). Deze gevoelige bestemmingen zijn scholen, kinderdagverblijven en verzorgings-, verpleeg- en bejaardentehuizen. Woningen en ziekenhuizen zijn geen gevoelige bestemmingen.

De locatie ligt bovendien op een afstand van:

- meer dan 300 meter van een rijksweg;

- meer dan 50 meter van een provinciale weg.

Alleen bij realisatie van gevoelige bestemmingen binnen deze zones is toetsing aan de grenswaarden nodig. Nu dit niet aan de orde is, hoeft geen aanvullend onderzoek naar de luchtkwaliteit plaats te vinden.

Conclusie

De ontwikkeling van nieuwbouwwoningen draagt niet in betekenende mate bij aan de luchtkwaliteit. Er is geen sprake van een gevoelige bestemming. De locatie ligt bovendien op voldoende afstand van rijks- en provinciale wegen. Er is geen sprake van feitelijke of dreigende overschrijding van grenswaarden. Er is daarom geen aanvullend onderzoek naar de luchtkwaliteit nodig. Het onderwerp luchtkwaliteit vormt geen belemmering voor de aangevraagde ontwikkeling.

4.1.5 Bedrijven en milieuzonering

In het kader van een goede ruimtelijke ordening moet rekening worden gehouden met voorzienbare hinder door milieubelastende activiteiten. Het is gebruikelijk om voor ruimtelijke ontwikkelingen in de omgeving van bedrijvigheid gebruik te maken van de afstanden uit de publicatie Bedrijven en milieuzonering (VNG-uitgeverij, 2009). Andersom kan deze publicatie worden gebruikt voor het op verantwoorde wijze inpassen van bedrijvigheid in de fysieke omgeving. De publicatie geeft informatie over de milieukenmerken van vrijwel alle voorkomende bedrijfstypen. Het biedt daarmee een hulpmiddel om ruimtelijke ordening en milieu op elkaar af te stemmen.

Het is niet de bedoeling om de in deze publicatie genoemde richtafstanden zonder meer toe te passen. De afstanden zijn namelijk afhankelijk van de omgevings- en bedrijfskenmerken. Dit leidt tot een gemotiveerd toepassen van de afstanden. De uit de publicatie voortvloeiende afstanden staan hieronder per bedrijf vermeld.

Uitgangspunt is dat de in de bedrijvenlijst genoemde afstanden gelden tussen enerzijds de perceelsgrens van het bedrijf en anderzijds de gevel van de woning. De richtafstanden gelden ten opzichte van rustige woongebieden. Dit kan zowel een rustige woonwijk als een rustig buitengebied zijn.

Het kan zo zijn dat specifieke wet- en regelgeving andere afstanden voorschrijft. Deze gaan dan voor de afstanden uit de VNG-publicatie. Te denken valt aan de Wet geurhinder en veehouderij, het Activiteitenbesluit of het Besluit externe veiligheid inrichtingen.

Voor de beoordeling van concrete activiteiten kan concreet en gedetailleerd onderzoek naar de werkelijke milieubelasting zinvol of noodzakelijk zijn. Uit de globale beoordeling aan de richtafstanden kan blijken dat een ontwikkeling niet mogelijk is. Dit hoeft niet te betekenen dat deze hoe dan ook niet door kan gaan. Uit onderzoek naar de daadwerkelijke milieubelasting van bedrijven kunnen namelijk kleinere afstanden dan de richtafstanden volgen. Op dat moment is een afweging aan de orde met betrekking tot de belangen van woningbouw en bedrijvigheid. In die afweging speelt ook de langere termijn visie op de gewenste ontwikkeling van het bedrijventerrein of de bedrijfslocatie een rol.

Overwegingen

In de directe omgeving van deze locatie bevinden zich een school met speelplein en een aannemersbedrijf. Zie volgende tabel. De tabel toont per bedrijf/functie de richtafstand per onderdeel (geur, stof, geluid en gevaar) en de bijbehorende milieucategorie.

afb. 4.3 tabel

De afstand tot het aannemersbedrijf bedraagt 74 meter. Hiermee wordt voldaan aan de richtafstand van 30 meter en is een aanvaardbaar woon- en leefmilieu voldoende geborgd. De nieuwbouw levert ook geen belemmeringen op voor het aannemersbedrijf.

De te ontwikkelen locatie bevindt zich deels binnen de richtafstand van de school (inclusief schoolplein). Het woon- en leefklimaat ter plaatse van de beoogde woningen is hierbij in het geding. In zo'n situatie is gedetailleerd milieuonderzoek nodig (in dit geval akoestisch onderzoek vanwege het geluidsaspect). Daarbij moet een afweging plaatsvinden tussen het belang van woningbouw en het belang van de school/kinderopvang. Zie verder onder paragraaf 4.1.2 Geluid.

Conclusie

Aan de richtafstand van 30 meter tot het aannemersbedrijf wordt voldaan waarmee een aanvaardbaar woon- en leefmilieu is gegarandeerd. De nieuwbouw levert ook geen beperkingen op voor het aannemersbedrijf.

Het geluidsaspect van de school met speelplein wordt verder toegelicht in paragraaf 4.1.2. Andere milieuaspecten tengevolge van de aanwezigheid van de school zijn niet in het geding.

4.1.6 Externe veiligheid

Voor de beoordeling van het aspect externe veiligheid gelden de volgende kaders:

• Besluit externe veiligheid inrichtingen
  (plus de daaronder vallende Regeling externe veiligheid inrichtingen);
• Beleidsvisie externe veiligheid gemeente Berkelland;
• Circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen;
• Besluit externe veiligheid buisleidingen
  (plus de daaronder vallende Regeling externe veiligheid buisleidingen).

Daarnaast kunnen het Activiteitenbesluit en Vuurwerkbesluit van belang zijn.

Besluit en Regeling externe veiligheid inrichtingen  

Het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) regelt hoe een gemeente of provincie moet omgaan met risico's voor mensen buiten een bedrijf als gevolg van de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen in een bedrijf. In de Regeling externe veiligheid inrichtingen (Revi) staan regels over de veiligheidsafstanden en over de berekening van het plaatsgebonden risico en het groepsrisco.

Beleidsvisie externe veiligheid gemeente Berkelland  

Op 24 februari 2009 heeft de gemeenteraad de Beleidsvisie externe veiligheid vastgesteld. Hiermee hebben de veiligheidsrisico's bij het werken met en het vervoeren van gevaarlijke stoffen een vaste plek gekregen bij besluitvorming over omgevingsvergunningen en bestemmingsplannen.

Het ambitieniveau is afgestemd op het profiel van de gemeente Berkelland. Naast ruimte voor functies als landbouw, toerisme en wonen bestaat binnen de gemeente ook ruimte voor industriële bedrijvigheid. In de beleidsvisie is daarom gekozen voor een gebiedsgerichte benadering. Zo staat voor woonwijken veiligheid hoog in het vaandel, terwijl op bedrijventerreinen ruimte blijft voor bedrijfsontwikkeling. Ook daar gelden echter de wettelijke veiligheidsnormen.

De toegestane hoogte van het groepsrisico en de bouwmogelijkheden binnen risicocirkels (plaatsgebonden risico) verschillen in de beleidsvisie per onderscheiden gebied. Naast woonwijken en bedrijventerreinen gaat het bij deze gebiedsindeling om gemengde gebieden (met woon- en werkfuncties) en het buitengebied.

Circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen

Uitgangspunt voor deze circulaire is de Nota risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen. Voor de uitwerking en toepassing van de risiconormen is zoveel mogelijk aangesloten bij Bevi en Revi. Informatie uit risicoatlassen en toepassing van vuistregels wijst uit dat in Berkelland sprake is van een laag risiconiveau. Alleen bij ontwikkelingen in de omgeving van de N18 binnen de bebouwde kom van Eibergen is momenteel nog een nadere beoordeling van het groepsrisico nodig. Uit de Trajectnota/MER voor de nieuwe N18 komt naar voren dat bij het nieuwe tracé geen sprake is van een extern veiligheidsprobleem. Na ingebruikname van dit nieuwe tracé is ook binnen de kern Eibergen geen verdere beoordeling meer nodig van de risico's van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg. Het vrachtverkeer rijdt straks om de kern Eibergen. Het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg blijft dan beperkt tot bestemmingsverkeer en lokaal verkeer. Bij deze aantallen zijn de externe veiligheidsrisico's verwaarloosbaar klein.

Besluit en Regeling externe veiligheid buisleidingen

Het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb) geeft onder andere veiligheidsafstanden rond buisleidingen met gevaarlijke stoffen aan. De normstelling is in lijn met het Bevi. De risicoafstanden en de manier van risicoberekening staan net als bij het Bevi in een regeling (Revb).

Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu adviseert om voor standaard buisleidingen met aardolieproducten de afstanden aan te houden uit het RIVM rapport Risicoafstanden voor buisleidingen met brandbare vloeistoffen K1K2K3 (augustus 2008). Voor afwijkende gevallen en andere brandbare chemische vloeistoffen zijn berekeningen nodig.

Overwegingen

Binnen het plangebied en zijn omgeving vindt geen vervoer van gevaarlijke stoffen plaats en liggen ook geen ondergrondse leidingen. Een aardgastransportleiding ligt op circa 1,7 km van het plangebied en is verder niet relevant voor deze ontwikkeling. Zie volgende afbeelding 4.2. Voorts zijn er ook geen risicovolle inrichtingen (Bevi-inrichtingen) aanwezig.

afb.4.4 uitsnede risicokaart met globale ligging plangebied

Conclusie

Het extern veiligheidsaspect behoeft niet nader te worden onderzocht.

4.1.7 M.e.r.-plicht

Milieueffectrapportage (m.e.r.) is verplicht bij de voorbereiding van plannen en besluiten met mogelijk belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu. Soms is een lichtere variant mogelijk in de vorm van een m.e.r.-beoordeling. M.e.r.-plicht of m.e.r.-beoordelingsplicht kan ontstaan doordat:

• de activiteiten zijn opgenomen in het Besluit milieueffectrapportage;
• voor de Wet natuurbescherming een passende beoordeling1 nodig is en sprake is van een plan;
• de activiteiten zijn opgenomen in de provinciale omgevingsverordening (in Gelderland is daarvan geen sprake).

De beoogde ontwikkeling heeft betrekking op de realisatie van elf woningen. Die ontwikkeling valt niet onder één van de categorieën van onderdeel C of D van de bijlage van het Besluit milieueffectrapportage. Er is geen sprake van een stedelijk ontwikkelingsproject als genoemd in onderdeel D 11.2 van de bijlage van het Besluit milieueffectrapportage. Op grond van jurisprudentie vallen dit soort kleinere woningbouwontwikkelingen niet onder dit begrip. Het bestemmingsplan is daarom niet vanuit het spoor van het Besluit milieueffectrapportage m.e.r.- of m.e.r.-beoordelingsplichtig. Er is op grond hiervan ook geen vormvrije m.e.r.-beoordeling nodig.

Het uitvoeren van een passende beoordeling in het kader van de Wet natuurbescherming is voor dit bestemmingsplan niet verplicht. De aangevraagde ontwikkeling leidt ook om die reden niet tot m.e.r.-plicht.

Conclusie

De beoogde ontwikkeling valt niet onder één van de categorieën van de onderdelen C en D van de bijlage van het Besluit milieueffectrapportage, zodat daarom geen m.e.r.- of m.e.r.-beoordelingsplicht ontstaat. Ook het spoor van de Wet natuurbescherming leidt niet tot m.e.r.-plicht. In de toelichting van het geldende bestemmingen is niets opgenomen over milieueffectrapportage, zodat een aanvulling over dit onderwerp niet noodzakelijk is.

4.2.1 Soortbescherming

Sinds 1 april 2002 regelde de Flora- en faunawet de bescherming van in het wild voorkomende inheemse planten en dieren (beschermde flora- en faunasoorten). Inmiddels is dit onderdeel van de Wet natuurbescherming. Ruimtelijke ontwikkelingen kunnen tot gevolg hebben dat beschermde soorten in het geding komen. Als dergelijke soorten aanwezig zijn en door de voorgenomen ruimtelijke ontwikkeling bedreigd worden, moet een ontheffing aangevraagd worden. Voor het aanvragen van een omgevingsvergunning voor het slopen van een bouwwerk is het noodzakelijk hiernaar onderzoek te doen.

Zorgplichtbepaling

Overigens wordt benadrukt dat rekening wordt gehouden met de in artikel 1.11 van de Wet natuurbescherming opgenomen zorgplichtbepaling. Op grond van artikel 1.11, lid 1 neemt een ieder voldoende zorg in acht voor Natura 2000-gebieden, bijzondere nationale natuurgebieden en voor in het wild levende dieren en planten en hun directe leefomgeving. In artikel 1.11, lid 2 is bepaald dat de zorg, bedoeld in het eerste lid, in ieder geval inhoudt dat een ieder die weet of redelijkerwijs kan vermoeden dat door zijn handelen of nalaten nadelige gevolge voor flora of fauna kunnen worden veroorzaakt, verplicht is dergelijk handelen achterwege te laten voor zover dat in redelijkheid kan worden gevergd, dan wel alle maatregelen te nemen die redelijkerwijs van hem kunnen worden gevergd teneinde die gevolgen te voorkomen of, voor zover die gevolgen niet kunnen worden voorkomen, deze zoveel mogelijk te beperken of ongedaan te maken.

De zorgplicht geldt altijd en voor alle planten en dieren, of ze beschermd zijn of niet, en in het geval dat ze beschermd zijn ook als er ontheffing of vrijstelling is verleend.

4.2.2 Gebiedsbescherming

Vanaf oktober 2005 vond de gebiedsbescherming in Nederland plaats via de gewijzigde Natuurbeschermingswet 1998, sinds 1 januari 2017 onderdeel van de Wet natuurbescherming.

De Wet natuurbescherming kent de volgende beschermde gebieden:

• de Natura 2000-gebieden (vogel- en habitatrichtlijngebieden);
• beschermde natuurmonumenten (voorheen (staats)natuurmonumenten);
• de Ecologische Hoofdstructuur;
• Nationale Landschappen.

Natura 2000-gebieden  

Voor beschermde Natura 2000-gebieden geldt dat door projecten en handelingen geen verslechtering van de kwaliteit van de habitats of een verstorend effect op de soorten waarvoor het gebied is aangewezen mag optreden. Binnen de Natura 2000-gebieden zijn de Vogelrichtlijngebieden en Habitatrichtlijngebieden te onderscheiden. De Vogelrichtlijn heeft tot doel alle in het wild levende vogelsoorten op het grondgebied van de EU te beschermen. De Habitatrichtlijn is zowel gericht op de bescherming van soorten als natuurlijke habitats.

Het plangebied ligt buiten een Natura 2000-gebied. De dichtstbijzijnde Natura 2000-gebieden Steltkampsweg en Borkeld liggen op respectievelijk circa 6,2 en 10 km Hierdoor bestaat geen kans op significante gevolgen voor dit Natura 2000-gebied.

afbeelding 4.5 ligging Natura 2000-gebieden ten opzichte van plangebied (zwarte stip)

Het aantal verkeersbewegingen neemt in de aangevraagde situatie slechts in beperkte mate toe. De ontwikkeling vindt bovendien plaats op een afstand van meer dan 6 kilometer van Natura 2000-gebieden. De ontwikkeling heeft een neutraal effect op de stikstofdepositie zodat nadelige gevolgen op Natura 2000-gebieden bij voorbaat zijn uit te sluiten. Een indicatieve berekening (door de Omgevingsdienst Achterhoek) met AERIUS Calculator bevestigt dit en wijst uit dat er geen rekenresultaten hoger dan 0,00 mol per hectare per jaar zijn.

Vanwege de afstand tot Natura 2000-gebieden zijn andere effecten niet te verwachten. Het enige andere mogelijke effect op grotere afstand van een Natura 2000-gebied hangt samen met (grootschalige) grondwateronttrekking of andere hydrologische maatregelen. Daarvan is in dit geval geen sprake.

Het is in dit geval bij voorbaat duidelijk dat de aangevraagde situatie niet leidt tot negatieve gevolgen voor Natura 2000-gebieden. Een passende beoordeling is daarom niet nodig.

Gelders Natuurnetwerk (GNN) en Groene Ontwikkingszone (GO)

De provincie Gelderland heeft de natuurwaarden in Gelderland begrensd in het Gelders Natuurnetwerk en de Groene Ontwikkingszone. Het plangebied ligt niet in deze zones. Zie volgende afbeelding met de ligging van het plangebied ten opzichte van de GO.

afb. 4.6 ligging GO ten opzichte van plangebied (rode marker)

In juni 2012 is een flora en faunaonderzoek uitgevoerd waarbij aanwezigheid van de steenmarter vastgesteld is in één van de voormalige bedrijfsgebouwen. Het voorkomen van de strenger beschermde steenmarter is alleen ontheffingsplichtig wanneer er vaste verblijfplaatsen aanwezig zijn. Hiervan is sprake in het plangebied. De aanwezigheid van verschillende (verse) sporen duiden op de aanwezigheid van een vaste rust- en verblijfplaats. Alle voormalige bebouwing in het plangebied is gesloopt en een klein aantal woningen is gerealiseerd. De gronden van het plangebied zijn bouwrijp gemaakt - en gehouden - voor de uitvoering van de toekomstige plannen.

Het is aannemelijk dat deze gronden geen bijzondere natuurwaarden hebben. Zoals hiervoor al is beschreven ligt de locatie ook niet in een beschermd gebied. Een nader onderzoek kan daarom achterwege blijven.

Conclusie

Het aspect ecologie zorgt niet voor belemmeringen voor de uitvoering van dit bestemmingsplan.

4.4.1 Archeologie

De gemeente heeft haar archeologiebeleid vastgelegd in de volgende stukken:

• De Archeologische Beleidskaart en de Erfgoedverordening van de gemeente Berkelland;
• Het geldende bestemmingsplan van de gemeente Berkelland;
• Het archeologische beleid van de gemeente Berkelland: Archeologie met beleid, RAAP, Willemsen en Kocken, 2012.

Hamaland Advies Vof uit Zelhem heeft archeologisch bureauonderzoek (projectnummer: 2012324; datum: 15-02-2013) uitgevoerd. Het doel van het bureauonderzoek is het verkrijgen van inzicht in bekende en te verwachten archeologische waarden in en om het plangebied. Op basis van de verworven informatie wordt een archeologisch verwachtingsmodel voor de onderzoekslocatie opgesteld.

Archeologisch verwachtingsmodel 

Op grond van de bekende geologische, landschappelijke, aardkundige, archeologische en historische gegevens in en rond het plangebied kan de archeologische verwachting worden bepaald.

Het plangebied ligt op een gordeldekzandrug met een dik plaggendek. Dit plaggendek valt samen met AWV categorie 6: 'geomorfologische eenheden met een plaggendek, gebieden met een hoge archeologische verwachting'. Eventuele archeologische resten kunnen bestaan uit losse vuursteenvondsten uit het Paleolithicum, vuursteenconcentraties of haardplaatsjes uit het Mesolithicum, nederzettingsresten, resten van erven met huisplattegronden uit de periode vanaf de Late Steentijd tot en met de Vroege Middeleeuwen en restanten van boerenerve Middeleeuwen of opvolgers daarvan in de Nieuwe Tijd.

afb. 4.8 Fragment van de archeologische waardenkaart van de gemeente Berkelland (RAAP, 2008). Het rode gebied heeft een hoge archeologische verwachtingswaarde (AWV 6).

Op grond van de bestudeerde bronnen kan geconcludeerd worden dat het plangebied een hoge trefkans heeft op archeologische resten vanaf het Laat Paleolithicum tot en met de Nieuwe Tijd. De dikte van de afdekkende bouwvoor en de mate van intactheid van het bodemprofiel is bepalend voor de conservering van eventueel aanwezige archeologische vindplaatsen. De aanbeveling luidt om in geval van planvorming en voorafgaand aan vergunningverlening voor de geplande bouwactiviteiten verkennend archeologisch veldonderzoek uit te voeren ter plaatse van de nog ongeroerde delen van het plangebied.

Archeologisch karterend booronderzoek

Door Econsultancy uit Doetinchem is een archeologisch booronderzoek (project: BRK.HAM.ARC; datum: 20-07-2012; rapportnummer: 12075867) uitgevoerd. Het doel van het booronderzoek is het opsporen van eventueel aanwezige archeologische vondsten en/of sporen en om een eerste indruk te verkrijgen van de kwaliteit (gaafheid en conservering), aard, datering, omvang en diepteligging hiervan. Met de resultaten van het archeologisch onderzoek kan worden vastgesteld of binnen het plangebied archeologische waarden aanwezig (kunnen) zijn en of vervolgonderzoek en/of planaanpassing noodzakelijk is.

Resultaten

Uit de resultaten van het booronderzoek (IVO, karterende fase) blijkt dat de aangetroffen bodemopbouw voor nagenoeg het gehele plangebied verstoord is tot maximaal 110 cm -mv. Deze verstoringen zijn waarschijnlijk zowel veroorzaakt door bodemingrepen tijdens het gebruik voor agrarische doeleinden als door de bouwwerkzaamheden van de huidige bedrijfsgebouwen. Het zeven van het opgeboorde materiaal heeft alleen geresulteerd in het aantreffen van enkele houtskoolbrokjes in de geroerde laag. De oerbrokjes zijn van natuurlijke oorsprong. Archeologisch relevante indicatoren zijn niet aangetroffen. De brokjes houtskool zijn waarschijnlijk van elders aangevoerd en als afval met de bodem vermengd. De resultaten van het booronderzoek rijmen niet met de archeologische verwachting.

Conclusie

Op basis van de waargenomen bodemverstoringen voor nagenoeg het gehele plangebied en dat archeologische indicatoren niet zijn aangetroffen, kan worden geconcludeerd dat archeologische waarden niet meer aanwezig zullen zijn of alleen nog maar in een verstoorde context zullen voorkomen. Er zijn dus geen gevolgen voor de voorgenomen bodemingrepen.

De gespecificeerde archeologische verwachting, zoals die is weergegeven tijdens het bureauonderzoek, wordt door het booronderzoek wel enigszins bevestigd voor wat betreft landschappelijke ligging, echter niet voor wat betreft intactheid van het aanwezige bodemprofiel en de archeologie.

Selectieadvies

Op grond van het ontbreken van aanwijzingen voor de aanwezigheid van archeologische waarden en de verstoorde bodemopbouw voor nagenoeg het gehele plangebied, adviseert Econsultancy om, ten aanzien van de geplande bodemingrepen, in het kader van de Archeologische Monumentenzorg (AMZ) geen vervolgonderzoek te laten plaatsvinden.

4.4.2 Cultuurhistorie

De cultuurhistorische waarde van Gelselaar schuilt in de afleesbaarheid van de transformatie van de agrarische nederzetting tussen 1830 en 1920. De toestand van begin 20ste eeuw is nog relatief gaaf aanwezig in het bebouwingsbeeld en in de stedenbouwkundige hoofdopzet. De grote esthetische waarde komt naar voren in het bebouwingsbeeld van het dorp en de boerderijensembles aan de rand van de essen, en in het essenlandschap.

Het gebied van het bestemmingsplan 'Gelselaar, Dorp 2010' vormde de kern voor het aan te wijzen beschermd gezicht. Het plan kent daartoe de dubbelbestemming 'Waarde - Cultuurhistorie'. Het bestemmingsplan 'Gelselaar Van Bevervoordestraat 20 2012' is daarvan een partiële herziening en bevat ook deze dubbelbestemming. Het nieuwe plan bestaat geheel uit nieuwbouw en bevat geen (cultuur)historische elementen. Het nieuwe plan moet zoveel mogelijk tot stand komen met inachtneming van de beeldkwaliteit uit het plan 'Gelselaar Dorp 2010'. Daarom geldt voor dit nieuwe plan een aangepast BKP bestaande uit de voor dit plan relevante elementen uit het 'Beeldkwaliteitsplan beschermd dorpsgezicht Gelselaar gemeente Berkelland'. De geplande nieuwbouw zal met inachtneming hiervan zo goed mogelijk aansluiten bij de bestaande (agrarische) bebouwing en inrichting (zie ook paragraaf 3.6 Beeldkwaliteitsplan).

Uitplaatsing van het bedrijf levert geen directe winst op uit oogpunt van cultuurhistorie. Door het nieuwe plan verbetert de ruimtelijke kwaliteit, omdat een milieuhinderlijk bedrijf wordt verplaatst.